Schilderkunst en muziek: twee talen die elkaar ontmoeten

admin — Wed, 03 Sep 2025 02:18:33 +0000

Franchement, er is iets magisch wanneer schilderkunst en muziek elkaar kruisen. Je voelt meteen dat die twee kunsten niet naast elkaar bestaan, maar elkaar voeden. Denk maar eens: een schilderij zonder geluid kan in je hoofd tóch een hele symfonie oproepen. En een liedje, dat kan soms beelden oproepen alsof je voor een canvas staat.

Van religieuze fresco’s tot barokke opera’s

In de middeleeuwen waren kerken gevuld met fresco’s én gezangen. Beide dienden hetzelfde doel: mensen raken, een hoger gevoel oproepen. Neem de Sixtijnse Kapel. Je kijkt omhoog en je hoort bijna koorzang in je hoofd, zelfs al is het er stil. Dat is geen toeval. Kunstenaars werkten vaak in dezelfde context, dezelfde sfeer. Muziek en beeldkunst waren twee kanten van dezelfde medaille.

In de barok ging dat nog een stap verder. De pracht van schilderijen van Rubens past perfect bij de dramatische muziek van Monteverdi of Bach. Alles was groots, theatraal, bijna overdonderend. Heb jij dat ook, dat je bij een barok schilderij automatisch een zwaar orgel hoort?

Romantiek: emoties op alle fronten

De 19e eeuw, dat was het tijdperk van de emoties. Schilderijen werden intenser, muziek ook. Chopin componeerde stukken die bijna schilderijen zijn: licht en schaduw in noten. En Delacroix schilderde taferelen die bijna roepen om een orkest eronder. Persoonlijk vind ik dat de romantiek hét moment is waar je echt voelt dat muziek en schilderkunst dezelfde emotionele golf berijden.

Kandinsky en de kleur van klanken

Misschien ken je Wassily Kandinsky. Hij was ervan overtuigd dat kleuren en vormen konden klinken. Zijn schilderijen zijn bijna partituren. Hij schreef zelfs dat geel klonk als een trompet en blauw als een orgel. Bizar? Misschien. Maar als je zijn werk ziet, snap je wat hij bedoelt. Ik vind het altijd bijzonder dat één blik op zo’n doek me doet denken aan jazzimprovisaties, terwijl anderen er klassieke harmonie in horen. Hoe ervaar jij dat?

Popcultuur: van covers tot videoclips

En laten we eerlijk zijn, de 20e eeuw bracht die dialoog op turbo. Denk aan platenhoezen. De cover van “Abbey Road” is zó iconisch dat het bijna belangrijker is dan sommige liedjes zelf. Of de schilderachtige video’s van David Bowie en Björk, die kunst en muziek bewust door elkaar gooien. Het beeld versterkt het geluid, en andersom. Dat voel je meteen.

En vandaag?

Kunstenaars blijven zoeken naar manieren om die twee werelden te mixen. Multimediale installaties, festivals waar je tegelijk een concert én een expo meepikt… Het wordt steeds meer één geheel. Soms denk ik: misschien hebben we schilderkunst en muziek altijd te veel gescheiden, terwijl ze in de praktijk gewoon samen dansen.

Conclusie?
Schilderkunst en muziek zijn geen aparte talen. Het zijn twee stemmen in hetzelfde gesprek. En misschien is dat waarom ze ons zo diep raken: omdat ze samen een verhaal vertellen dat woorden nooit helemaal kunnen vangen.